Zamek Leszczyńskich w Baranowie Sandomierskim, zwany małym Wawelem, położony jest w miejscu średniowiecznego, obronnego dworu rycerskiego. To perła polskiej architektury XVI-wiecznej, dzieło przypisywane warsztatowi włoskiego architekta Santi Gucciego. Zamek zbudowany jest na planie prostokąta, w jego narożach znajdują się cylindryczne baszty, a schody prowadzą na piękny dziedziniec położony na wysokości piętra.
W 1630 r. zamek został ozdobiony sztukateriami włoskiego artysty Giovanniego Battisty Falconiego. Pod koniec XVII w. był w rękach Dymitra Wiśniowieckiego, a następnie Lubomirskich. Rozbudowany został przez architekta niderlandzkiego Tylmana z Gameren. W XVIII w. należał do Małachowskich, Potockich i Krasickich. W wieku XIX dwukrotnie zniszczony pożarami. Od 1867 r. w rękach Dolańskich. Odbudowany po 1898 r. przez architekta krakowskiego Tadeusza Stryjeńskiego. Jego dziełem jest secesyjna kaplica zamkowa z obrazem Jacka Malczewskiego w ołtarzu głównym i witrażami z pracowni Józefa Mehoffera. W drugiej połowie XX w. zamek został otoczony ogrodem włoskim projektu Gerarda Ciołka.
W muzeum zamkowym zobaczyć można kaplicę z wyposażeniem nawiązującym stylem do XX-wiecznej secesji. Wystawy zorganizowano w kilku komnatach, m.in.: w Sali Portretowej (wizerunki królów polskich) oraz w Galerii Tylmanowskiej (bogata sztukateria i obrazy przedstawiające panoramy miast włoskich).
Warto zobaczyć w okolicy:
- układ urbanistyczno-krajobrazowy miasta wraz z zespołem kościoła parafialnego
- Nowa Dęba – Muzeum Bombki Choinkowej
- Tarnobrzeg – pałac Tarnowskich w Dzikowie
- Zalew Machowski (dawna kopalnia odkrywkowa siarki) w Tarnobrzegu
- Muzeum Teatru Polskiego Radia w Baranowie Sandomierskim
- Muzeum Opowieści w Rozalinie
Zdjęcie: Nahlik, Shutterstock
